Valkhof in Vuur en Vlam
Titel: Valkhof in Vuur en Vlam
Periode: 9de en 12de eeuw
Tijdvak: Monniken en Ridders; Steden en Staten
Canonvensters: 7, 8
Locatie: Plein 1944
Kunstenaars: Sander Dolstra & Combolution
Sponsoren: Historische Vereniging Numaga; Huis voor de Binnenstad; Gemeente Nijmegen
Deze Waalpainting toont twee belangrijke heersers voor Nijmegen in de Middeleeuwen. Bovenin in de speelkaart is de Frankische koning en later keizer Karel de Grote (747-814) afgebeeld. Deze koning liet in 777 op het Valkhof een koninklijk paleis bouwen. Nijmegen lag in het noorden van zijn rijk, dat toen bijna heel Europa omvatte. In 882 ging het paleis in vlammen op door toedoen van de Viking Godfried. Onderin is de Duitse keizer Frederik Barbarossa (1122-1190) te zien. Deze edelman bouwde later op de plek van het afgebrande paleis de beroemde Valkhofburcht.
Het kroonjuweel van Nijmegen
Kunstenaar Combolution maakte een speelkaart met daarop de koningen Karel de Grote en Frederik Barbarossa. Voor hun portretten liet hij zich inspireren door (nagenoeg) eigentijdse afbeeldingen. Van Karel de Grote weten we dat hij uitzonderlijk groot was voor de tijd waarin hij leefde; recent onderzoek stelt dat hij tussen de 1,79 en 1,92 meter lang moet zijn geweest. In tegenstelling tot de historische werkelijkheid wordt Karel vaak afgebeeld met een volle baard - dit werd echter pas later een teken van koninklijke waardigheid. Veel waarschijnlijker is dat Karel een zogenaamde Gallische hangsnor droeg. Over het uiterlijk van Frederik weten we iets meer. Zijn bijnaam "Barbarossa" ("Roodbaard") verwijst naar de rossige kleur die zijn baard sierde.
Karel liet in 777 op de Valkhofheuvel een palts bouwen. Hoe dit kleine paleis eruit heeft gezien weten we niet. Het werd in 882 door Vikingen die de Waal op waren gevaren in brand gestoken. Het Vikingbootje naast het portret van Karel de Grote is onder de overkapping verder uitwerkt. De Vikingen onder leiding van Godfried de Noorman hadden er de winter van 881 doorgebracht. De opvolgers van Karel slaagden er niet in om de Vikingen te verdrijven uit Nijmegen en garandeerden hun uiteindelijk een veilige aftocht. Later ontving Godfried zelfs Frisia (gebied aan de Hollandse en Friese kust) van de keizer. Het was de enige manier om de Vikingen koest te houden.
In 1155 herbouwde Barbarossa het paleis van Karel en deed er nog een schepje bovenop. Een aantal nog bestaande gebouwen, zoals de Sint Nicolaaskapel, werden opgenomen in dit bouwwerk. Het resultaat was de beroemde Valkhofburcht die op veel vroegmoderne schilderijen van Nijmegen te zien is. De burcht verdween aan het einde van de 18de eeuw uit de skyline van de stad. De reeds in verval geraakte burcht werd afgebroken en als bouwmateriaal verkocht. Het enige nog overgebleven gebouw uit de tijd van Barbarossa is de zogenaamde Barbarossaruïne. Het hergebruik van Romeinse zuilen in dit bouwwerk laat zien dat koningen zoals Karel en Barbarossa zich nog altijd in lijn met de Romeinen plaatsten.
In de media
- 07-09-2022: "Nijmegen wordt steeds kleurrijker! Deze muurschildering is nieuw" (Indebuurt)
- 06-09-2022: "Schoppen keizers kijken uit over Plein 44" (De Gelderlander)