Oudste Stad van Nederland
Titel: Oudste Stad van Nederland
Periode: 1ste-3de eeuw
Tijdvak: Grieken en Romeinen
Canonvensters: 4, 5
Locatie: Nieuwe Marktstraat
Kunstenaars: Collectief Verfbaar
Met dank aan: Gemeente Nijmegen
Deze Waalpainting brengt de Romeinse stad Ulpia Noviomagus Batavorum weer tot leven. Deze stad ontstond na de Bataafse Opstand (68/69) in het huidige Nijmegen-West. Tot de belangrijkste teruggevonden gebouwen behoorden een badhuis en twee tempels (voor de goden Mercurius en Fortuna). De stad kreeg omstreeks het jaar 100 marktrechten van keizer Trajanus. Zo kreeg Nijmegen haar naam; Noviomagus betekent letterlijk "Nieuwe Markt". De muurschildering aan de Nieuwe Marktstraat zit bomvol verwijzingen naar de Romeinse stad.
Randstad van Romeins Nederland
Aan het einde van de eerste eeuw verrees in het huidige Nijmegen-West een nieuwe stad. Deze stedelijke nederzetting vormde het middelpunt van bestuur, handel en ambacht in de verre regio. Op haar hoogtepunt woonden er zo'n 5.000 tot 7.000 inwoners. Rond het jaar 100 verkreeg het marktrechten van Trajanus. Hiermee verkreeg Nijmegen ook haar huidige naam: Noviomagus betekent "Nieuwe Markt".
Op de muur aan de Nieuwe Marktstraat vind je allerlei verwijzingen naar het dagelijks leven in Noviomagus. Helemaal rechts is een portret van keizer Trajanus te vinden zoals deze op gouden munten die hier gevonden zijn te zien was. Links ervan is een fragment van een mijlsteen (Romeinse wegwijzer) te zien waarop Nijmegen stond aangegeven. Daarnaast is het poortgebouw afgebeeld dat je vanaf deze plek zou hebben gezien. Eronder is het "Gezicht van Nijmegen" te zien; dit ruitermasker werd ter hoogte van de stad in de Waal gevonden. In het midden is een kruik te zien; dit soort aardewerk is veel teruggevonden in graven die langs de belangrijkste weg van en naar de stad lagen. Deze weg bestaat nog steeds: de Lange Hezelstraat en de Burchtstraat. Links is het rechthoekige stratenpatroon van de stad te herkennen. Ook de vondst van twee tempels op het huidige Maasplein is aangegeven. Eén van deze tempels was geweid aan de godin Fortuna; van haar is een standbeeld te zien. Links is een glasblazer te zien; hij staat symbool voor de ambachten die in Noviomagus werden uitgevoerd. Er is veel Romeins glas teruggevonden in stad; waarschijnlijk werd dit niet in Nijmegen geproduceerd, maar geïmporteerd uit Keulen. Tot slot is rechtsboven de grafsteen van de Romein Sex(tus) Secund(us) Papiria afgebeeld; dit is tevens een knipoog naar de tippelzone die hier ligt.
In de media
- 06-03-2023: "Openbare kunst in Nijmegen: Oudste stad van Nederland - Nijmeegse geschiedenis eindelijk zichtbaar" (IntoNijmegen)