Het Bombardement
Titel: Het Bombardement
Periode: 22 februari 1944
Tijdvak: Wereldoorlogen
Canonvensters: 41
Locatie: Scheidemakershof
Kunstenaars: Combolution
Met dank aan: VvE Scheidemakershof
Deze Waalpainting vertelt het verhaal van het Februari-bombardement (22 februari 1944). Op deze gitzwarte dag werd rond half twee ’s middags een groot deel van de historische binnenstad van Nijmegen in puin gelegd door Amerikaanse bommen. Bijna 800 mensen kwamen om het leven. Daarmee was het één van de grootste bombardementen op een Nederlandse stad tijdens de Tweede Wereldoorlog. U ziet hier de bommenwerpers boven de skyline van de Waalstad, en aan de kant van Plein 1944 de ravage in de Burchtstraat vlak na het bombardement.
Het geluid van vrachtwagens in de lucht
De muurschildering is aangebracht op een toepasselijke plek: in de Scheidemakershof gelegen aan Plein 1944. Op dinsdag 22 februari 1944, werd Nijmegen zwaar getroffen door een bombardement van Amerikaanse bommenwerpers, die, na een afgebroken operatie, hun bommen afwierpen op ‘gelegenheidsdoelwitten’ tijdens hun terugvlucht vanuit Duitsland naar Engeland. Dit bombardement staat in Nijmegen bekend als het 'Februaribombardement' (en soms als het 'Vergissingsbombardement'). Nijmegen en haar inwoners ondergingen met afstand de meeste schade, maar ook steden zoals Enschede en Arnhem raakten beschadigd vanwege vergelijkbare bombardementen.
De twee muurschilderingen die zijn sterk geïnspireerd op twee foto’s die gemaakt zijn in de directe nasleep van het Februaribombardement. Aan de ene kant van de onderdoorgang zien we een indrukwekkende voorstelling van de schade die aangericht was in de binnenstad. Enerzijds zien we de gelatenheid van zekere inwoners, en anderzijds zie we hulpdiensten, zoals de brandweerman in het midden, en mensen die meteen in actie schoten na het bombardement. Dit is een beeld van de situatie die zich in de Burchtstraat, die niet ver van het Scheidemakershof ligt, voordeed kort nadat de bommenwerpers waren overgevlogen. Combolution heeft de schildering een eigentijdse sfeer gegeven, zodat wanneer men langs de schildering loopt en de voorstelling ziet, men zich goed kan voorstellen hoe het moet zijn geweest: een stad in puin, branden die geblust moesten worden, en de wederopbouw die in feite direct werd begonnen. Linksboven staat een citaat van Addy Hendriks, die als zesjarige op school zat toen de bommen vielen en haar broertje verloor: 'Ik herinner me het als het geluid van vrachtwagens in de lucht.'
Aan de andere kant van de onderdoorgang is op de muurschildering te zien dat de stad Nijmegen in brand stond/staat als gevolg van het bombardement, met grote rookpluimen die boven de stadsbebouwing uittorenden. Boven het stadsaanzicht zien we een bommenwerper die als het ware betrokken was bij het bombardement. Combolution heeft op artistieke wijze de vier aanwezige airco’s geïncorporeerd in de schildering als zijnde propellers van de bommenwerper. Dit biedt de schildering niet alleen een driedimensionaal aspect, maar het is ook historisch accuraat, daar het type vliegtuig (de B-24 “Liberator”) dat Nijmegen heeft gebombardeerd over vier propellers beschikt.
Ook vinden we hier de tekst “bejaarden tegen racisme”, dat eerder op de muur was aangebracht als onderdeel van de serie ‘Spuiten of Hakken’ door het kunstproject van Pink Pony Express. Combolution heeft ervoor gekozen om dit citaat te vermengen met zijn eigen kunstwerk vanwege de gedeelde principes van strijd tegen racisme en facisme, zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog als zeker ook in onze eigen tijd.
In de media
- 22-02-2021: "Openbare kunst in Nijmegen: Het Februaribombardement, het brute eind van een tragische tijd" (IntoNijmegen)
- 07-05-2019: "Nieuwe streetart in Nijmegen herinnert ons aan het bombardement"(Indebuurt)
- 06-05-2019: "Stadsgezicht herinnert aan Nijmeegs bombardement" (De Gelderlander)
- 04-05-2019: "Muurschilderingen bombardement onder Scheidemakershof afgerond" (Nieuws uit Nijmegen)